Sự nghiệp VÀ gia đình

2 câu hỏi giúp tìm ra điểm cân bằng

“Đến nơi rồi em ơi!”. Mình ngẩng lên khỏi điện thoại khi anh Grab nhắc. Hóa ra trong lúc mải gõ nốt cái email thì đã về đến nhà.

Chú bảo vệ chào: “Nay lại đi làm về muộn à?”. Mình cười trừ.

Mình rón rén mở cửa. Nhà im phăng phắc, chỉ có tiếng vợ khe khẽ ru con ngủ.

Mình ăn trong im lặng, trên bàn vẫn ngổn ngang đồ chơi của con.

Rửa bát. Tắm gội. Thều thào với vợ được vài câu rồi lăn ra ngủ.

Một ngày nữa trôi qua.

---

Mình có rất nhiều ngày đi làm về muộn như vậy.

Tuổi 20, mình nghiện làm việc và gần như tuần nào mình cũng đi công tác. Những lúc hiếm hoi ở bên gia đình, mình thường xuất hiện nhưng không hiện diện.

Lập gia đình, mình vẫn mang phiên bản nhiều năng lượng đến cơ quan, và phần mệt mỏi còn lại khi về nhà.

Mình may mắn khi có những người thân chọn cảm thông thay vì trách móc, nhưng tự bản thân mình cũng thấy sự trái ngang của việc “làm vì gia đình, nhưng lại bỏ lỡ gia đình”.

Cảm giác day dứt nhiều hơn khi con mình chào đời và lên đến đỉnh điểm trong mùa Covid; khi tất cả đều gói gọn trong bốn bức tường.

Mình vẫn nhớ như in buổi tối đó - một tay ôm laptop trực campaign, một tay ôm con ngủ, trong căn phòng tối đen với tiếng ồn trắng ù ù. Và rồi, 2 câu hỏi này lóe lên trong đầu mình.

Mỗi lúc thấy mất cân bằng, mình lại quay về với 2 câu hỏi này. Chúng giúp mình hiệu quả hơn, hài hòa hơn, và cũng vui hơn.

Và có thể, 2 câu hỏi này cũng sẽ giúp bạn :)

---

Câu hỏi đầu tiên mình nghe trong một podcast cách đây rất lâu:

“Bạn có hạnh phúc không nếu đứng trên đỉnh sự nghiệp mà không có người thân nào ở bên?”

Mình đã nhiều lần chọn công việc thay vì gia đình.

Đến giờ, mình vẫn nhớ cảm giác áy náy khi gọi báo mẹ không về được, hay sự hụt hẫng khi nhìn ảnh cả nhà sum vầy mà không có mình.

Tuy nhiên, những việc “rất gấp” mà mình phải làm lúc đó thì đều biến mất khỏi trí nhớ một cách nhanh chóng.

Sau nhiều lần như vậy, mình có thể trả lời thành thật là “Không” với câu hỏi đầu tiên.

Với câu hỏi thứ hai, mình chưa từng nghĩ cho đến tối hôm đó.

“Nếu chỉ có gia đình mà không có sự nghiệp, mình có hạnh phúc không?”

Ngược lại với câu đầu, trong thâm tâm lần này mình đã biết câu trả lời. Chỉ là mất rất lâu mới đủ can đảm để thừa nhận.

Không.

Đó là lúc mình nhận ra mình muốn, và cần, cả 2:

• Mình muốn ăn cơm nhà VÀ làm xong mọi việc

• Mình muốn đưa con đi chơi cuối tuần VÀ thứ 2 họp tốt

• Mình muốn chăm sóc gia đình VÀ thành công trong sự nghiệp

Có lẽ điều này rất hiển nhiên với mọi người, nhưng hôm đó mình như được khai sáng vậy 😁.

Cụ thể thì mình có 3 thay đổi:

1/ “Đi làm cũng là giúp gia đình” không còn là câu dối lòng nữa mà là điều mình tin thật

Mình không còn xem sự nghiệp và gia đình là hai thái cực, mà là hai mảnh ghép bổ trợ của một cuộc sống trọn vẹn, nhất là những lúc đóng học phí cho con hay viện phí cho người thân.

Ngoài việc kiếm tiền, mình nhận ra nhiều kỹ năng đi làm rất có ích trong gia đình:

• Săn sale bỉm sữa

• Lên kế hoạch cho cả nhà đi du lịch

• Quản lý “stakeholder” với họ hàng gần xa, bà con khối phố

Ngược lại, gia đình cũng giúp mình làm tốt hơn ở công ty:

• Là nơi nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng

• Khả năng ứng biến trong khủng hoảng được nâng cao qua những lần cô giúp việc xin nghỉ đột ngột 😁

• Học cách kiên nhẫn, lắng nghe và năn nỉ từ những tương tác với sếp bé và sếp lớn ở nhà

Đi làm là một cách yêu thương.

Ở nhà nghỉ ngơi cũng là một cách cống hiến.

2/ Đánh đổi không còn là lựa chọn hiển nhiên, mình chủ động hơn trong việc tìm ra giải pháp win-win

Ví dụ như chuyện về trễ. Nguyên nhân chính là trong ngành e-com mình làm thì hay có nhiều việc đột xuất và “phốt” xảy ra cuối ngày.

Mình coi việc về đúng giờ cho mình và team như một KPI phải đạt được:

• Viết ra 3 gạch đầu dòng cần làm mỗi ngày và làm cho xong

• Xây quy trình để các bạn biết cái nào tự xử lý được, cái nào khẩn cấp thì gọi mình

• Khó nhất vẫn là quyết tâm đóng laptop, đứng dậy ra về mỗi ngày

Thời gian đầu rất chật vật, không phải lúc nào mình cũng về đúng giờ hoặc về thì mở lap ra làm tiếp.

Nhưng kỳ lạ thay sau một thời gian:

• Mình nhiều năng lượng hơn

• Phốt dần biến mất vào buổi tối, hoặc diễn ra trong ngày

• Các bạn trong team cũng bắt đầu về sớm hơn (một bạn nói: “Anh cứ ngồi đó bọn em cũng ngại không dám về.”)

Tất nhiên không phải lúc nào cũng win–win và nhiều lúc đánh đổi là không tránh khỏi. Nhưng với cách tiếp cận này mình vẫn được nhiều hơn mất về lâu dài.

3/ Mình không tìm kiếm work-life balance nữa, mà cố hiện diện trọn vẹn ở cả work lẫn life

Mình nhận ra cân bằng không thể đạt được bằng cách kẻ bảng chia x tiếng cho công việc, y tiếng cho gia đình,

Vì điểm cân bằng luôn thay đổi theo từng giai đoạn:

• Chia đều là cân bằng

• 8 phần cho sự nghiệp khi còn trẻ đầy khát vọng là cân bằng

• 8 phần cho gia đình khi người thân cần mình cũng là cân bằng

Mình được giao nhiệm vụ đưa con đi chơi chiều Chủ Nhật. Ban đầu mình coi đó là một nghĩa vụ và được vài buổi là chán.

Tình cờ đọc sách của thầy Thích Nhật Hạnh, mình ngộ ra một ý: thay vì nghĩ mình phải chơi với con, hãy nghĩ đó là lúc vui chơi của mình với con:

• Mình thử đưa con đến những nơi cả hai cùng thích

• Mình học cách chụp ảnh, quay phim, làm clip, cho lên một insta riêng để người thân tương tác

Mấy năm qua, đưa con đi chơi là dịp mình háo hức chờ để được sống lại tuổi thơ😁.

---

Kết

Mình không chia sẻ với tư cách một người đã có cuộc sống cân bằng bậc nhất, mà chỉ đang cố làm tốt hơn chính mình hôm qua.

Mình vẫn có nhiều lúc không làm tròn trách nhiệm của một người con, người chồng, người cha.

Và ngay cả khi đã cố tự vấn, liệu những dòng này chỉ để ngụy biện cho sự ích kỷ và để mình bớt tội lỗi?

Nhưng có một điều mình thật sự tin:

• Gia đình cho mình lý do để phấn đấu.

• Sự nghiệp cho mình phương tiện để chăm lo.

Vậy nên, mình chúc bạn:

Hiểu rằng sự nghiệp và gia đình là hai mảnh ghép bổ trợ, chỉ khi đi cùng nhau mới là cuộc sống

Tìm ra giải pháp tốt cho cả hai, thay vì mặc định phải đánh đổi

Không phải chọn work hay life, mà hiện diện ở cả work lẫn life

Và, chứ không phải hay :)

---